Verzekeraar moet wegens traineren meer smartengeld betalen aan slachtoffer letselschade

Radar inzake letselschadezaken
Op 25 maart 2019 kwam het consumentenprogramma Radar van AVROTROS op TV met een uitzending over de afhandeling van letselschade. Letselschadeslachtoffers hebben het gevoel dat verzekeraars er alles aan doen om zo min mogelijk schadevergoeding uit te keren. Verzekeraars zouden letselschadezaken onnodig rekken en traineren in de hoop dat consumenten het boeltje erbij neergooien en hun claim opgeven of voor een laag bedrag zullen gaan schikken.

Gedragscode Behandeling Letselschade
In de Gedragscode Behandeling Letselschade (GBL) staan mooie afspraken vastgelegd over de behandeling van letselschadeschadezaken. De GBL trad in 2006 voor het eerst in werking en werd 2012 herzien. De gedragscode is bindend voor de leden van het Verbond van Verzekeraars en de organisaties in het Register GBL van De Letselschade Raad. In dit document staan tien gedragsregels waaraan alle partijen zich moeten houden en waarin het belang van de benadeelde voorop staat.

Klachten gebundeld in Gedrag Behandeling Letselschade
Helaas blijkt deze zelfregulering in de praktijk minder goed uit te pakken voor slachtoffers van letselschade. In de code staat onder andere dat partijen concreet moeten afspreken hoe ze de schadebehandeling zo spoedig mogen afronden, indien een zaak langer dan twee jaar duurt. Deze gedragsregel – en vooral de termijn van twee jaar – wordt in veel gevallen fors overschreden. Radar ontving in korte tijd veel klachten over de trage afhandeling van letselschadeclaims door verzekeraars. Radar bundelde daarom een groot deel van de consumentenklachten in het document Gedrag Behandeling Letselschade, waarmee de ervaringen van consumenten in de praktijk afgezet werden tegen de GBL. Antoinette Hertsenberg overhandigde deze verzameling van ervaringen in de praktijk aan de Tweede Kamerleden Michiel van Nispen (SP) en Attje Kuiken (PvdA) van de vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid.

Ook De Letselschade Raad doet onderzoek
Niet alleen Radar ontvangt signalen dat de afhandeling van letselschadezaken jarenlang in beslag neemt. Op verzoek van het Ministerie van Justitie en Veiligheid organiseert De Letselschade Raad een onderzoek naar de oorzaken van langlopende letselschadezaken. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Universiteit Utrecht en het resultaat wordt vóór de zomer van 2019 verwacht.

Geen sanctiemogelijkheden
Het probleem bij de afhandeling van letselschade is dat er geen sanctiemogelijkheden zijn zodra de gedragsregels door de verzekeraars worden overschreden. Er is geen Tuchtraad waar het letselschadeslachtoffer met zijn klacht naartoe kan. Het slachtoffer kan alleen klagen bij de verzekeraar of naar het Klachteninstituut Financiële Dienstverleners (Kifid) stappen, maar hij zal hierdoor niet sneller een betaling van zijn schade ontvangen.

Extra smartengeld door vertraging verzekeraar
Een goed voorbeeld van zo’n zaak waarin de afhandeling bijzonder stroperig verliep is in een zaak waarin een boer al 20 jaar wachtte op afhandeling van zijn letselschadezaak bij de verzekeraar Aegon. De boer, zijn vrouw en zijn moeder worden in 1999 slachtoffer van een verkeersongeval, nadat zij vanachter zijn aangereden door een verzekerde van Aegon. De vrouw breekt een nekwervel en stelt Aegon aansprakelijk. De aansprakelijkheid wordt erkend en er wordt in 2005 ruim € 135.000,- aan schadevergoeding betaald.
Pas in 2002 stelt de man Aegon aansprakelijk voor zijn (letsel)schade. De man liep door het ongeval een whiplash op. Tijdens zijn behandelingen liep de verandering van zijn boerderij tot zorgboerderij met horeca niet goed. Dit bracht hem in financiële problemen. Er volgde sindsdien een jarenlang strijd over de afhandeling van zijn zaak. Op 11 december 2018 heeft het Hof Arnhem Leeuwarden € 10.000,- extra smartengeld opgelegd (ECLI:NL:GHARL:2018:10759) vanwege de trage schadeafhandeling door Aegon.

Of de oplegging van het extra smartengeld wegens traineren dan nu ook eindelijk een einde gaan betekenen van de lang slepende en moeizame afhandeling van letselschade is nog maar de vraag. Het is in ieder geval een goede ontwikkeling dat de rechter een sanctie oplegt wegens het traineren van de letselschade vordering.

Advocatenvereniging ASP
Volgens een op 8 april 2019 gepubliceerd bericht van advocatenvereniging ASP moeten letselschadeslachtoffers vaak erg lang wachten op bijvoorbeeld een uitbetaling van voorschotten en reacties op verstuurde brieven.  In 2017 maakte de ASP al melding van het feit dat claims ‘op onjuiste gronden afgewezen worden’ en ‘de afwikkeling van dossiers door verzekeraars wordt getraineerd’. Actualiteitenprogramma EénVandaag deed daarop een onderzoek onder letselschadeadvocaten. Sinds dit onderzoek pleit de ASP voor een wettelijke verankering van de GBL en sancties voor verzekeraars die zich niet aan deze gedragscode houden.

Eigen praktijkervaring
Ook in onze eigen praktijk van Spetter advocaat & mediator valt het op dat verzekeraars een werkachterstand hebben en hierdoor moeilijk bereikbaar zijn, lange reactietermijnen hanteren en lang doen over het uitbetalen van schades. Dit is natuurlijk heel erg vervelend voor de letselschadeslachtoffers. Wij als advocaten kunnen vanwege de trage afhandeling wel een deelgeschil- of  kort geding procedure starten of een klacht indienen over de verzekeraar, maar dit kost eigenlijk alleen maar extra tijd en geld en neemt de oorzaak van de problemen niet weg.

Normeren als oplossing volgens verzekeraars
Volgens het Verbond van Verzekeraars, de belangenvereniging van verzekeraars, is normering de oplossing voor het probleem. De ASP, de vereniging van advocaten van slachtoffers,  is het hier niet mee eens en denkt dat normeren slechts een oplossing zal bieden voor verzekeraars. De verzekeraars kunnen dan meebepalen over de uit te betalen schade. Dit is eigenlijk in strijd met de Nederlandse wet, waarin het uitgangspunt beschreven staat dat  een letselschadeslachtoffer zijn volledige schade vergoed moet krijgen. Als de verzekeraar alleen een normbedrag uitbetaalt, dan zal het letselschadeslachtoffer voor het overige bedrag nog moeten gaan aankloppen bij de veroorzaker van het letsel of blijft een deel van zijn schade niet vergoed.

Volledige vergoeding schade
De ASP, maar ook wij denken dat normeren niet de oplossing is. Veel schadeposten zijn simpelweg niet te normeren. Letselschadeslachtoffers hebben recht op een volledige vergoeding van hun schade. Zodra verzekeraars dat zullen erkennen en hun problemen in de afhandeling van letselschades zullen gaan aanpakken, is het mogelijk dat het tij eindelijk zal gaan keren voor letselschadeslachtoffers.